Prawidłowa produkcja enzymu (laktazy), gwarantuje skuteczny rozkład laktozy i zapobiega jego przeniknięciu do dalszych odcinków jelit, a konkretnie do jelita grubego. W przypadku niedoboru aktywności laktazy, laktoza przedostaje się do jelita grubego, gdzie pod wpływem flory bakteryjnej ulega procesom fermentacyjnym, co skutkuje występowaniem gazów jelitowych oraz osmotycznie „zatrzymuje” wodę, mogąc prowadzić do zmiany konsystencji stolca - czyli luźnych stolców a nawet wystąpienia biegunki. Pierwotny niedobór laktazy typu dorosłych - czyli niedobór enzymu trawiącego laktozę.
SPRAWDŹ TO: Fitness do 60% taniej bez umowy i stałych opłat
Występuje u około 70 proc. ludności na całym świecie, pierwotny niedobór laktazy związany jest z wyciszeniem aktywności genu w ludzkim organizmie, który jest odpowiedzialny za wytwarzanie laktazy. U ludzi efektywne trawienie laktozy występuje w okresie niemowlęcym, kiedy to mleko jest podstawowym składnikiem pożywienia. Po zakończonym okresie niemowlęcym produkcja laktazy znacznie się obniża, nawet o 90% w stosunku do okresu niemowlęcego.
W Polsce około 30 proc. populacji ma pierwotny niedobór laktazy typu dorosłego, lecz objawy nie są widoczne u wszystkich ludzi. U części ludzi występuje mutacja w sekwencji genu promotorowego dla genu kodującego laktazę, która chroni przed obniżaniem/zanikiem produkcji laktazy. Pozwala to na „bezpieczną” konsumpcję produktów mlecznych przez całe życie.
Nietolerancja laktozy - to zaburzenie trawienia, polegające na niedostatecznym wytwarzaniu laktazy, enzymu, dzięki któremu organizm prawidłowo rozkłada zawarty w nabiale cukier - laktozę. Nabiał i produkty mleczne zawierają laktozę:
• mleko krowie
• mleko kozie
• mleko owcze
• mleko odtłuszczone, w proszku
• mleko zagęszczone słodzone
• mleko zagęszczone niesłodzone
• ser biały
• serwatka
• maślanka
• kefir
• lody
• desery mleczne
• śmietanka do kawy
• śmietana
Jakie są objawy nietolerancji laktozy? Często osoby z nietolerancją laktozy odczuwają: nudności, wzdęcia, bóle brzucha, przelewanie, luźne stolce.
Nietolerancja laktozy a niedobory
Osoby, które zmagają się z nietolerancją laktozy są w większym stopniu narażone niż osoby zdrowe na niedobory wapnia oraz witaminy D w organizmie. Należy więc pomyśleć o uzupełnianiu tych składników poprzez inne produkty bogate w wapń i witaminę D.
Produkty bogate w wapń: sardynki w oleju, szprotki, napoje sojowe, tofu, jarmuż, fasola biała, suszone figi, morele, migdały, orzechy laskowe, płatki owsiane, otręby pszenne, nasiona słonecznika, mak, sezam.
Produkty bogate w witaminę D: tran, ryby (śledź, łosoś, sardynki, makrela, tuńczyk), jaja, ser żółty
Oczywiście, każda osoba jest inna, ma inny próg tolerancji laktozy. Często osoby z nietolerancją są w stanie tolerować małe ilości laktozy, bez odczuwania dyskomfortu.
Do produktów, które są lepiej tolerowane niż mleko pod względem zawartości laktozy możemy zaliczyć produkty fermentowane, czyli kefir, maślankę, jogurty, żółte sery, ser typu Feta.
Nietolerancja laktozy. Jakie należy wykonać badania?
Za najdokładniejszą metodę uznaje się wodorowy test oddechowy. Wodorowy test oddechowy jest nieinwazyjnym badaniem diagnostycznymi, pomocnym w ustaleniu nietolerancji laktozy. Badanie przeprowadza się po doustnym podaniu wodnego roztworu odpowiedniego cukru i kolejnych pomiarach poziomu wodoru w wydychanym powietrzu. Czas przeprowadzenia badania wynosi maksymalnie do 120 minut.
Autor: Aleksandra Kołodziejczak, Za słodko Za słono Poradnia Dietetyczna
